Przejdź do głównej zawartości

Generał Mariusz Zaruski

Współczesna żegluga morska oraz słownik żeglarski / Marjusz Zaruski. - Warszawa [i in.] : Wydawnictwo M. Arcta, 1920.

 

Gen. Mariusz Zaruski: „Prowadziłem Polaków w góry i na morze, ażeby stali się twardzi jak granit, a dusze mieli czyste i głębokie…”
W dawnym kamieniołomie w górze Stokówka koło Chęcin (okolice Kielc) znajduje się tablica poświęcona pamięci generała. - jak wiele miejsc, od Bałtyku do Tatr, poświęconych pamięci o tym niezwykłym człowieku.


 

 

 

 

 

 

 

 "Niewinnie" wyglądająca książka, a w rzeczywistości pierwszy w dziejach piśmiennictwa polskiego fachowy podręcznik żeglarski, który napisał wyjątkowy i zasłużony człowiek. 

Często mówi się, że ktoś jest człowiekiem gór, albo człowiekiem morza, okazuje się, że generał był jednym i drugim. Świadczą o tym chociażby tytuły jego licznych prac: Podręcznik narciarstwa według zasad alpejskiej szkoły jazdy na nartach,  O zachowaniu się na wycieczkach zimowych w Tatry, Zarys rozwoju narciarstwa i zimowej turystyki polskiej w Tatrach, Na skrzydłach jachtów, Na bezdrożach tatrzańskich, Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, Sonety morskie, Orlą Percią w zimie, Na morzach dalekich, Na pokładzie „Iskry”, Na jachcie „Witeź”, Nawigacja. Krótki podręcznik do użytku na jachtach morskich, Żaglowym jachtem przez Bałtyk, Wśród wichrów i fal, Z harcerzami na Zawiszy Czarnym. A to zaledwie część bogatego dorobku Mariusza Zaruskiego!

 Wybitny Polak urodził się 31 stycznia 1867 r. W Dumanowie na Podolu. Od najmłodszych lat wyróżniał się talentem plastycznym, literackim oraz umiejętnościami przywódczymi. Morze pokochał kiedy mieszkał i studiował w Odessie. Za swoją działalność konspiracyjną zesłany na Sybir. Wspinaczkę górską pokochał podczas licznych podróży do Skandynawii. Taternik, narciarz, założyciel i pierwszy naczelnik Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. Legionista, ułan, kawaler Krzyża Virtuti Militari i wielu innych orderów i odznaczeń. 

Mariusz Zaruski podczas wspinaczki w Tatrach fot. Muzeum Tatrzańskie


 
Kapitan „Zawiszy Czarnego”, lata 30. XX wieku. Fot. NAC
 
Wreszcie żeglarz, twórca polskiego jachtingu morskiego. W 1924 r. Założył Yacht Klub Polski, niedługo potem powołano go na stanowisko sekretarza generalnego Komitetu Floty Narodowej. Niestrudzenie uzmysławiał wszystkim, że to morze jest źródłem potęgi i bogactwa kraju, stąd wyruszyć można do wszystkich zakątków świata. Dzięki jego pracy i zaangażowaniu w 1929 roku ze składek od ludzi zakupiono "Dar Pomorza" i wiele innych jachtów pełnomorskich. Działacz społeczny i wychowawca młodzieży. Zaangażowany w ruch harcerski w roku 1935 objął dowództwo na jachcie "Zawisza Czarny", który harcerze zakupili z własnych składek i  wyremontowali we własnym zakresie. Dziś wiele drużyn harcerskich i szkół nosi imię generała Zaruskiego. Tak, jak żaglowiec ochrzczony jego imieniem, zbudowany w 1939 roku w Szwecji z inicjatywy generała Mariusza Zaruskiego, trafił do Polski po wojnie. W 2008 roku zakupiony przez Miasto Gdańsk, w 2012 roku nastąpiło uroczyste podniesienie bandery w obecności Prezydenta RP.
Generał zmarł w Chersoniu w 1941 roku więziony przez NKWD. 
W kwietnia 2021 roku, w rocznicę śmierci Generała gdański oddział Instytutu Pamięci Narodowej, opublikował film biograficzny o Patronie gdańskiego żaglowca.
 
Żaglowiec Generał Zaruski

Komentarze

Popularne posty z tego bloga

O języku uczniowskim w latach 30-tych XX wieku.

Wilno, Państwowe Gimnazjum im. Elizy Orzeszkowej, uczennice z nauczycielką francuskiego [nie po 1932]. (koloryzowane)

Portrecistka Marii Antoniny i jej polskie obrazy

Portret Pelagii z Potockich Sapieżyny.

Prekursor polskiej logopedii

  Tytus Junius Benni   Mamy w zbiorach naszej biblioteki pokaźny zbiór książek i różnorodnych materiałów pomocniczych, a od kilku lat również pomocy dydaktycznych, które można wykorzystać w terapii logopedycznej. To właśnie na stronie internetowej wydawcy gier edukacyjnych Komlogo (wydawcy wartościowych gier i pomocy dydaktycznych dla logopedów, pedagogów, nauczycieli i rodziców, ich produkty mamy w zbiorach) natknęłam się na informację o Tytusie Bennim – polskim językoznawcy, nauczycielu i profesorze Uniwersytetu Warszawskiego. W duchu nazwy naszego bloga połączmy „nowe ze starym” - w naszej kolekcji zbiorów historycznych w Polonie można zobaczyć kilka prac profesora Benniego.                                                                                       ...