Spośród wielu książek skanowanych przeze mnie niezwykłą radość sprawiła mi ta, wydana w 1906 r. nakładem Ksiegarni H. Altenberga w serii Wiedza i Życie, pod tytułem Podstawy kultury estetycznej. W książce tej znajduje się praca Williama Morrisa Sztuka a piękność Ziemi. Jako wielbicielka brytyjskich programów o urządzaniu wnętrz od razu rozpoznałam nazwisko autora.
William Morris (1834-1896), jeden z najbardziej wpływowych Brytyjczyków epoki wiktoriańskiej, był człowiekiem wielu talentów. Architekt, pisarz, działacz społeczny, artysta, twórca ruchu Arts and Crafts. Być może niektórzy z nas znają jego znakomite projekty mebli, tapet i tekstyliów. Morris był najbardziej znany za życia ze swojego pisania, jego poezja, tłumaczenia i opowiadania fantazy wywarły wpływ na późniejsze pokolenia pisarzy. W latach 90. XIX wieku, pod koniec swojego życia, William Morris napisał serię powieści, które dziś nazwalibyśmy fantastycznymi, w tym The Wood Beyond the World. Były one bardzo popularne, kiedy opublikowano je po raz pierwszy. Czytało je wielu żołnierzy podczas I wojny światowej, w tym młody J.R.R. Tolkien. Historie te wywarły kluczowy wpływ zarówno na Tolkiena, jak i na C.S. Lewisa.
Morris był również działaczem społecznym. Pierwszy zwrócił uwagę na znaczenie środowiska i konieczność polepszenia warunków życia robotników.
Lata jego życia to rozkwit przemysłu, jednak dosyć szybko artysta doszedł do wniosku, że przemysłowa cywilizacja przynosi brzydotę, wierzył w nastanie złotego wieku, kiedy to przemysłowców zastąpią artyści, rzemieślnicy. Stąd pomysł na Arts and Crafts – ruch artystyczny, zrzeszający malarzy, rzeźbiarzy, architektów i rzemieślników. Przedstawiciele ruchu przeciwstawiali się masowej i fabrycznej produkcji mebli i innych elementów wyposażenia wnętrz. Uważali, że fabryczne przedmioty są niskiej jakości, przez co nawoływali do powrotu do rękodzieła, przywrócenia radości z pracy poprzez nastawienie na realizację potrzeb społeczeństwa, a nie masową produkcję. Przedmioty powinny być zarówno użyteczne jak i piękne. Morris odwoływał się do przykładu średniowiecznych rzemieślników. We współpracy z architektem Philipem Webbem wybudował dla swojej rodziny dom nawiązujący niektórymi elementami do epoki średniowiecza - słynny Red House.
Morris projektował tapety, tkaniny, meble, szkła artystyczne, założył też własną firmę – Morris&Co, która miała przybliżać sztukę użytkową ludziom z różnych klas społecznych. Produkowano w niej meble i inne przedmioty do wyposażenia wnętrz. Sam właściciel stworzył dla niej ponad 50 wzorów tapet i innych tkanin. Firma istnieje do dziś. Połączenie sztuki z dobrym rzemiosłem i świetną jakością druku powoduje, że tapety i tkaniny projektu Williama Morrisa sprzedają się wciąż na całym świecie.
Jego najsłynniejsze projekty inspirowane były naturą, zwłaszcza roślinami obserwowanymi w ogrodach, ale również ich wizerunkami na XVI-wiecznych drzeworytach i oczywiście niezwykłą wyobraźnią! Wymienię kilka z nich: Trellis Daisy, Golden Lily, Willow Boughs Strawberry Thiew, Bramble, Pimpernel i wiele innych.
Zwieńczeniem jego działalności artystyczno-społecznej było założenie wydawnictwa Kelmscott Press, w którym mógł publikować książki całkowicie zgodne z jego poczuciem estetyki. Sam zaprojektował czcionkę - Golden Type, masywne, ale przejrzyste pismo musiało współgrać z bogatą, żywą ornamentyką, dekoracjami na marginesach, w obramowaniach i z licznymi ilustracjami, oczywiście na wzór iluminowanych manuskryptów średniowiecznych.. Zainteresował się książką jako przedmiotem użytkowym i zaprojektował nową formę książki, w której wyróżnił dwa typy stron - na zadrukowanym na czarno tle umieszczał białe elementy lub stosował białe tło i czarną ilustrację. Z czasem łączył biało-czarny druk z czerwienią, tekst z inicjałami umieszczany był w bogato zdobionej ramce, zniwelował wolne przestrzenie w książce.
.jpg)
Komentarze
Prześlij komentarz