Przejdź do głównej zawartości

Jeografia czyli Opisanie matematyczne i fizyczne Ziemi

 Jan Śniadecki, Jeografia czyli Opisanie matematyczne i fizyczne ziemi, Towarzystwo Warszawskie Przyjaciół Nauki, Wilno 1804

 

Bracia Śniadeccy, patroni ulic, szkół, parków, wybitni naukowcy przełomu XVIII i XIX wieku. Jan - astronom, matematyk, filozof, językoznawca, pedagog, geograf, Jędrzej - lekarz, biolog chemik. Uważani za najwybitniejszych polskich naukowców epoki oświecenia, wieku rozumu i filozofów.
Starszy z braci, Jan wezwany przez Komisję Edukacji Narodowej, został mianowany szefem katedry i profesorem matematyki wyższej i astronomii w Krakowie (Wyższa Szkoła Koronna). Wykładał zarówno matematykę jak i astronomię. Co ciekawe, wbrew powszechnemu wtedy zwyczajowi wykładał w języku polskim. Był pierwszym wykładowcą tych dwóch przedmiotów w języku ojczystym na krakowskiej uczelni. W 1782 roku został mianowany członkiem Rady Wizytatorskiej (powołanej przez Komisję Edukacji Narodowej).
Jesienią roku 1782 wystąpił z projektem zbudowania obserwatorium astronomicznego w Krakowie na terenie Ogrodu Botanicznego.
Mówiono o nim, że jest: „arcykapłanem umiejętności na całą Polskę i Litwę”.

 




W 1804 roku opublikował dzieło pod tytułem Jeografiia, czyli opisanie matematyczne i fizyczne Ziemi. Między innymi tym dziełem przyczynił się do upowszechnienia polskiej terminologii matematycznej.

Praca Śniadeckiego stanowiła zupełnie nową jakość – w sposób naukowy przedstawiała systemy geografii jako nauki ścisłej, opartej na matematyce, astronomii i fizyce. 


Dzieło zawiera dziewięć rozdziałów:
ROZDZIAŁ 1. O Ziemi iako planecie głównym : o sposobach poznawania i oznaczania różnych mieysc na iey powierzchni: o biegu iey dziennym, i o skutkach z tego biegu wynikaiących
ROZDZIAŁ II. O biegu rocznym ziemi około Słońca, o skutkach i podziałach z tego biegu wypadaiących.
ROZDZIAŁ III. O wymierzaniu Ziemi, o iey figurze i rozległości
ROZDZIAŁ IV. O Xiężycu iako gwiaździe ziemskiey, sprawuiącey różne skutki na ziemi.
ROZDZIAŁ V. O Morzu, o iego peryodycznem wzdymaniu się i opadaniu; o prądach morskich.
ROZDZIAŁ VI. O Atmosferze ziemskiey, i o tworach na powietrznych.
ROZDZIAŁ VII. O poruszeniach atmosfery i wiatrach.
ROZDZIAŁ VIII. O temperaturze i o porach rocznych na całey ziemi.
ROZDZIAŁ IX. O kartach ieograficznych.


 
 

Komentarze

Popularne posty z tego bloga

Wystawa - "W Bibliotecznym Raju Wyobraźni – ekslibrisy i okładki książek ze zbiorów PBW im. KEN w Warszawie".

Zapraszamy do fascynującej podróży przez "Biblioteczny Raj Wyobraźni" na wystawie ekslibrisów i okładek książek ze zbiorów PBW im. KEN w Warszawie. To wyjątkowa okazja do odkrywania sztuki, historii i bogactwa literackiego, które skrywają się w tych małych dziełach. Wystawę można zwiedzać w siedzibie PBW im. KEN w Warszawie , ul. Gocławska 4 do końca lipca  2024r. 

Piękne i pożytecze

  Podstawy kultury estetycznej / Morris, Sizeranne, Rée. - Lwów : H. Altenberg ; Warszawa : E. Wende, 1906   Spośród wielu książek skanowanych przeze mnie niezwykłą radość sprawiła mi ta, wydana w 1906 r. nakładem Ksiegarni H. Altenberga w serii Wiedza i Życie, pod tytułem Podstawy kultury estetycznej . W książce tej znajduje się praca Williama Morrisa Sztuka a piękność Ziemi . Jako wielbicielka brytyjskich programów o urządzaniu wnętrz od razu rozpoznałam nazwisko autora.   William Morris (1834-1896), jeden z najbardziej wpływowych Brytyjczyków epoki wiktoriańskiej, był człowiekiem wielu talentów. Architekt, pisarz, działacz społeczny, artysta, twórca ruchu Arts and Crafts. Być może niektórzy z nas znają jego znakomite projekty mebli, tapet i tekstyliów. Morris był najbardziej znany za życia  ze swojego pisania, jego poezja, tłumaczenia i opowiadania fantazy wywarły wpływ na późniejsze pokolenia pisarzy. W latach 90. XIX wieku, pod koniec swojego życia, William Morris napisał serię p

Boska komedia

Boska komedia. Dante Alighieri.  Płock. Wydawczyni M. I. Wiłucka-Kowalska, 1933. Lasciate ogni speranza, voi ch'entrate Porzućcie wszelką nadzieję, wy, którzy wchodzicie Dante, Boska Komedia I 3, 9